تاریخچه آش رشته
آش رشته از معروف‌ترین آشهای ایرانی است. این آش را غالباً با کشک و گاهی با سرکه و حتی ترشی می‌خورند. بسته به عادت‌های خانوادگی از آش رشته به عنوان پیش غذا یا غذای اصلی استفاده می‌شود.
همچنین گاهی در مهمانی‌ها در فصل زمستان یا در مراسم افطار مسلمانان در ماه رمضان از آش رشته به عنوان پیش غذا استفاده می‌شود. آش رشته در ماه رمضان جایگاه ویژه‌ای بین خانواده های ایرانی دارد و از جمله غذاهای مناسب این ماه است.
ارزش تغذیه‌ای آش رشته
در تهیه آش رشته از مواد غذایی گوناگونی استفاده می‌شود که در بیشتر مناطق جغرافیایی قابل دسترس هستند. اگر چه تهیه این آش در قسمت‌های گوناگون تفاوت اندکی‌دارد اما با داشتن قابلیت تغییر بعضی از مواد اولیه، این آش را می‌توان برای تمام گروه‌های سنی و حتی بیماران خاص به غذایی سالم و مغذی تبدیل کرد.
استفاده از مواد اولیه متنوع یکی از ویژگی‌های منحصر به فرد این آش قدیمی‌است. به کار گرفتن حداقل یک ماده غذایی از هر یک از گروه‌های اصلی غذایی موجب افزوده شدن ارزش تغذیه‌ای آن شده است. استفاده از رشته از گروه نان و غلات، حبوبات و گاهی آب گوشت از گروه گوشت و حبوبات، سبزی‌های گوناگون بسته به منطقه‌ای که آش در آن پخت می‌شود و بالاخره کشک یا ماستی که به آن اضافه می‌شود، مجموعه کاملی از گروه‌های غذایی را در این غذای ایرانی فراهم می‌کند. در همدان و برخی از مناطق غربی کشور نوع خاصی از آش رشته تهیه می‌شود که در اصطلاح به آن آش رشته‌ترشی گفته می‌شود. در این آش به غیر از کشک و ماست مقادیری از میوه‌های خشک به‌این مجموعه اضافه می‌شود تا از گروه میوه‌ها نیز در پخت این غذا استفاده شده باشد.
لازم به ذکر است که هریک از اقلام اضافه شده دارای ماده مغذی مخصوص به خود از انواع ویتامین‌ها گرفته تا املاح، پروتیین، کربوهیدرات و… است که آن را در همین وعده غذایی در اختیار سلامت ما می‌گذارد. با وجود این با اضافه کردن مواد غذایی دیگری به عنوان تزیین می‌توان به‌این ارزش غذایی افزود اما باید به یاد داشته باشیم که روی آشمان یک وجب روغن نباشد که در این صورت از ارزش تغذیه‌ای آن می‌کاهیم و به دست خودمان قاتق نانمان را به قاتل جانمان تبدیل می‌کنیم.
مواد لازم برای تهیه آش رشته
۱/۲ لیوان لوبیا چیتی
۱/۲ لیوان لوبیا سفید
۱/۲ لیوان نخود
۱/۲ لیوان عدس
۵۰۰ گرم سبزی آش خورد شده (تره، جعفری، گشنیز)
۵۰۰ گرم اسفناج درشت خورد شده
۳۰۰ گرم رشته آشی
کشک به مقدار لازم
پیاز داغ، نعنا داغ و سیر داغ به مقدار لازم
طرز تهیه آش رشته
حبوبات را از قبل خیس می کنیم. سپس آنها را با پیاز سرخ کرده ( که ممکن است کمی زردچوبه به آن زده باشیم ) می گذاریم کاﻤﻸ بپزد. بعد سبزی را تمیز و خرد می کنیم و داخل حبوبات پخته شده می ریزیم و می گذاریم سبزی ها هم بپزند.
سپس دو قاشق سوپ خوری آرد را در کمی آب سرد حل می کنیم و داخل آش می ریزیم و مرﺘﺒﺄ هم می زنیم. رشته را در آش می ریزیم ومی گذاریم آهسته بپزد، ولی رشته نباید خرد شود. نمک و فلفل و زردچوبه را هم اضافه می کنیم. سعی کنید نمک را با احتیاط در آش بریزید، چون کشک اصولاً شور است. بعد آش را از روی شعله بر می داریم و با کشک مخلوط می کنیم . سپس در سوپخوری می ریزیم و روی آن را با کمی کشک ساده و پیاز سرخ کرده و نعناع داغ ( و در صورت دلخواه سیر داغ ) تزیین می کنیم.
نکات مهم در پخت آش رشته
۱ـ قابلمه باید گنجایش مواد را داشته و کمی بزرگتر از حجم آش رشته باشد تا رشته‌ها به هم نچسبد و خمیر نشود.
۲ـ سبزی آش رشته باید بدون ساقه بوده و درشت خرد شود تا آش رشته زیباتر به نظر آید.
۳ـ پیاز داغ داخل آش رشته نباید کم باشد تا آش بهتر جا بیفتد.
۵ـ رشته آش حتماً باید از نوع مرغوب تهیه شود.
۶ـ نمک آش رشته را بعد از اضافه کردن رشته و کشک می توان تست کرد تا آش شور نشود.
۷ـ روغن داخل آش رشته باید به اندازه کافی باشد چون به جا افتادن آش کمک می کند.
۸ـ کشک را در آش رشته نباید جوشاند چون تفاوت حرارت کشک و آش رشته باعث می شود کشک ببرد. می‌توان آش را بدون کشک (برای کسانی که کشک نمی‌خورند) سرو کرد که در این صورت هم تفاوت رنگ سبزی، رشته و کشک بهتر نمایان می‌شود و هم آش رشته خوش رنگ‌تر و زیباتر می‌شود.
۹ـ کشک حتماً باید ۲۰ دقیقه بجوشد (از نظر سلامتی و بهداشت غذا).
۱۰ـ حرارت کشک و آش رشته موقع مخلوط کردن با هم تقریباً یکی باشد تا کشک نبرد.
۱۱ـ برای درست کردن نعنا داغ ۲ قاشق روغن را داغ کرده نعنا خشک بریزید و فوراً خاموش کنید تا نعنا نسوزد.
۱۲- زمان جا افتادن آش رشته زمانی است که لعابی رقیق روی آش را بگیرد، آش رشته رو به ته گرفتن باشد و رشته، بوی خامی ندهد. در این زمان باید حرارت زیر آش رشته را خاموش کرد. البته زمان جا افتادن آش رشته بستگی به نوع رشته نیز دارد.